Prema najnovljim podacima OECD-a, starosne granice za odlazak u penziju kontinuirano rastu širom Evrope kao odgovor na produžavanje životnog veka i povećanje broja godina provedenih u penziji.
Danska je već donela odluku da penzijsku granicu poveća na 70 godina do 2040, a projekcije pokazuju da će do 2060. godine dostići čak 74 godine.
Trenutno stanje u Evropi
Prema podacima za 2022. godinu, zakonska starosna granica za penziju u EU kreće se između 62 i 67 godina za muškarce, dok je za žene između 60 i 67 godina. Prosečna starosna granica u EU iznosi 64,7 godina za muškarce i 63,8 godina za žene.
Nordijske zemlje prednjače
Tri nordijske zemlje – Danska, Norveška i Island – imaju najvišu starosnu granicu od 67 godina za oba pola. Sledeće su:
- Holandija (66,6 godina)
- Velika Britanija i Irska (po 66 godina)
- Nemačka (65,8 godina)
- Portugal (65,6 godina)
Najniže granice
Ako se izuzme Turska koja ima izuzetno niske granice (49 godina za žene, 52 za muškarce), najniže granice imaju:
- Grčka, Luksemburg i Slovenija – 62 godine za muškarce
- Austrija i Poljska – 60 godina za žene
Rodni jaz se smanjuje
U 23 zemlje muškarci i žene se penzionišu u isto vreme, dok u preostalih devet zemalja muškarci odlaze u penziju kasnije. Najveće razlike postoje u Austriji i Poljskoj – čak pet godina. Prosečna rodna razlika u EU iznosi 0,9 godina.
Projekcije do 2060. godine
Prema OECD analizi, očekuje se povećanje penzione starosti u 20 zemalja za muškarce i 24 zemlje za žene do 2060. godine. Buduće granice će se kretati od 62 do 74 godine za muškarce i od 60 do 74 godine za žene.
Danska – rekorder sa 74 godine
Danska će imati najvišu granicu do 2060. – 74 godine za oba pola. Sledeće zemlje po visini granice:
- Italija i Estonija – 71 godina
- Holandija, Švedska i Kipar – 70 godina
- Finska i Slovačka – 69 godina
- Portugal – 68 godina
Najveći rast granica
Turska će zabeležiti najveći rast – 13 godina za muškarce i 14 za žene u odnosu na sadašnje stanje. Danska će povećati granicu za 7 godina za oba pola.
Finansijski aspekt
Prosečno, penzije u EU iznose oko 60 odsto zarade iz kasnijeg radnog perioda. U mnogim zemljama taj procenat pada ispod 50 odsto, što penzionerima otežava održavanje pristojnog životnog standarda.
Rodne razlike u budućnosti
Do 2060. godine, rodna razlika u granici za penziju gotovo će nestati u Evropi, ostajući samo u Poljskoj, Mađarskoj, Rumuniji i Turskoj.
Analiza se zasniva na OECD izveštaju “Pensions at a Glance” i uključuje 32 evropske zemlje. Podaci pokazuju trend kontinuiranog rasta starosnih granica kao odgovor na demografske promene i produžavanje životnog veka.
